Hoe verloopt de energietransitie?
Iedereen heeft het begrip ‘energietransitie’ weleens voorbij zien komen of over gehoord, maar wat houdt dit precies in? Benieuwd hoe deze overgang verloopt? Lees dan verder.
Wat is de energietransitie?
Volgens Royal HaskoningDHV (bron: Royal Haskoning) is dit in essentie de overgang van een energiesysteem gebaseerd op fossiele energiebronnen naar een energiesysteem gebaseerd op duurzame en CO2-neutrale energiebronnen. Dankzij dit systeem ben je minder afhankelijk van fossiele energiebronnen zoals steenkool, aardgas en aardolie. Deze bronnen zijn namelijk niet onuitputtelijk. Daarnaast komt bij de verbranding van deze brandstoffen CO2 vrij en dat is slecht voor het klimaat.
De meeste energie haalt Nederland uit aardgas (44%), gevolgd door aardolie (36%) en steenkool (9%). Het grootste deel van de energie wordt gehaald uit het buitenland (Bron: Energie in nederland).
Aanpak klimaatcrisis
De energietransitie is tegenwoordig een hot-topic. Er moet namelijk snel iets veranderen willen we de klimaatcrisis tegengaan. De aarde warmt in een snel tempo op en de intensiteit van neerslag neemt toe. Om verdere opwarming van de aarde tegen te gaan zijn er in 2015 de klimaatdoelen van Parijs opgesteld. Om aan deze afspraken te kunnen voldoen moet Nederland overstappen naar energie neutrale energiebronnen, oftewel er moet een energietransitie plaatsvinden (bron: RIVM).
Het is makkelijker gezegd dan gedaan, want op dit moment hebben we nog niet voldoende toegang tot energie neutrale energiebronnen. Daarnaast is het naast de beschikbaarheid ook een juridische, sociale en economische uitdaging, zowel regionaal als mondiaal. De uitdaging is complex, maar moet snel gebeuren.
Klimaatakkoord van Parijs
Aan het internationale verdrag met betrekking tot de energietransitie (klimaatakkoord) doen 195 landen mee met als doel om de mondiale temperatuurstijging onder de 2°C te houden, met inspanningen om de stijging verder te beperken tot 1,5°C. Daarnaast zullen de landen eens per vijf jaar hun doelstellingen toetsen aan de wetenschappelijke kennis over de klimaatverandering van dat moment (bron: Emissie Autoriteit).
Hoe de energietransitie verloopt is afhankelijk van de beoogde maatstaf. Kijkend naar het aandeel van duurzaam geproduceerde energie is deze in 2019 gestegen van 7,4% naar 8,4% in Nederland. Het aandeel van de hernieuwbare energie in het totale energieverbruik in 2020 was 11,1%. Echter was de afspraak in Europees verband dat Nederland uit zou moeten komen op 14%. Er vindt dus een verbetering plaats, maar niet genoeg (bron: Energie-Nederland).
In vergelijking met andere landen heeft Nederland weinig hernieuwbare energie en staat Nederland zelfs op de twee na laatste plaats met 8,8%. Zweden staat op kop met een aandeel van 56% hernieuwbare energie. De reden hiervoor is dat de overheid van de andere landen meer heeft geïnvesteerd in de hernieuwbare energie. Denk hierbij aan windenergie of zonne-energie (Bron: CBS).
Kijkend naar de broeikasgassen in Nederland valt op dat de totale uitstoot flink afneemt. In 2018 was dit 189 miljoen ton CO2 en in 1990 was dit zelfs 33 miljoen ton meer. Er heeft een daling van broeikasgassen plaatsgevonden van 15% (bron: Energie-Nederland).
De meest energie intensieve sector is de chemische sector met 26%, gevolgd door de energiesector met 17,9% en de vervoer- en verkeerssector (15%). Deze industrie maakt voornamelijk gebruik van olie (23%) en aardgas (33%). De afgelopen jaren is er een dalende trend te zien (Bron: Energie-Nederland). De energietransitie dwingt de industrie namelijk tot nieuwe innovaties, zodat zij voorbereid zijn op een toekomst met hernieuwbare energiebronnen.
Wie betaalt voor de energietransitie?
De kosten van de energietransitie zijn gigantisch. Zoals hierboven al is beschreven moet de leefomgeving worden aangepast en het gedrag van de mensen worden veranderd. De infrastructuur moet worden aangepast, evenals de opwekking van energie en er moet minder verbruikt gaan worden. Voornamelijk moeten de burgers betalen voor de energietransitie en moeten op eigen kosten verduurzamen. Sinds 2013 moeten burgers ‘Opslag Duurzame Energie’ betalen. Deze opslag wordt gebruikt voor de subsidiëring van duurzame energie (bron: Standszaken). Daarbij is er een CO2-heffing sinds 2021. Bedrijven worden door deze heffing gestimuleerd om bij hun investeringen rekening te houden met de gevolgen van CO2-uitstoot voor mens en milieu (Bron: Rijksoverheid).
Als we de energietransitie nog meer willen versnellen is er dus veel werk aan de winkel voor de overheid, bedrijven en particulieren. Zelf kan je ook wat doen, want hoe meer mensen bewust en actief bezig zijn met duurzaamheid, hoe sneller de energietransitie verloopt. Je kan bijvoorbeeld kiezen voor zonnepanelen, warmtepompen het isoleren van je huis of zonneboilers. Wacht niet tot morgen, maar begin vandaag.
De energietransitie is ook een hot-topic bij onze klanten. Dagelijks zijn zij onder andere bezig met het verduurzamen van huizen, bouwen met duurzame materialen of het realiseren van energieneutrale gebouwen/kunstwerken.
Het is een mooie uitdaging, maar er zijn nog veel professionals nodig voor deze opgave. Solliciteer dan nu!